Wada wymowy - Kappacyzm
Kappacyzm to zaburzenie mowy, które polega na nieprawidłowej realizacji głoski „k”, należącej do grupy głosek tylnojęzykowych zwartych. Jest to odmiana dyslalii wyodrębniona ze względu na charakterystyczne objawy. W ramach tego zaburzenia głoska „k” może być zastępowana przez głoski „t”, „d” lub inne dźwięki spoza systemu językowego, co znacząco wpływa na zrozumiałość mowy.
Przyczyny Kappacyzmu
Przyczyny występowania kappacyzmu mogą być różnorodne i obejmują:
- Nieprawidłową budowę narządów mowy: np. skrócone wędzidełko podjęzykowe, wady podniebienia czy języka.
- Brak właściwego napięcia mięśni tylnej części języka: co utrudnia prawidłowe formowanie głoski „k”.
- Problemy słuchowe: np. niedosłuch, który uniemożliwia dziecku poprawne odróżnianie głoski „k”.
- Niewłaściwe wzorce mowy: np. naśladowanie błędnej wymowy w otoczeniu.
- Opóźniony rozwój mowy: lub zaburzenia neurologiczne.
Objawy Kappacyzmu
Najczęstszym objawem kappacyzmu jest zastępowanie głoski „k” przez inne dźwięki. Przykłady:
- /tot/ zamiast /kot/
- /dat/ zamiast /kat/
- /tawa/ zamiast /kawa/
Zamiany te mogą powodować trudności w zrozumieniu wypowiedzi dziecka, szczególnie w komunikacji codziennej.
Leczenie i Terapia Kappacyzmu
Proces terapii kappacyzmu wymaga regularnej pracy z logopedą i obejmuje:
- Diagnozę: Wykonanie dokładnej oceny artykulacji oraz słuchu fonemowego.
- Ćwiczenia artykulacyjne: Trening prawidłowego ułożenia języka i tylnej części podniebienia.
- Ćwiczenia słuchowe: Rozróżnianie głoski „k” od innych dźwięków.
- Ćwiczenia praktyczne: Powtarzanie sylab, słów i zdań z głoską „k”.
Terapia powinna być prowadzona systematycznie, a ćwiczenia utrwalane w domu.
Jak Ćwiczyć z Dzieckiem?
Oto przykładowe ćwiczenia logopedyczne, które mogą pomóc w terapii kappacyzmu:
- Ćwiczenia na ułożenie języka: Wydmuchiwanie powietrza przez język ułożony w „miseczkę”.
- Powtarzanie sylab: np. „KA, KO, KU, KI”.
- Ćwiczenia oddechowe: dmuchanie na piórko lub świeczkę w kontrolowany sposób.
- Trening słownictwa: Powtarzanie wyrazów, takich jak „kot”, „kawa”, „kura”.
- Budowanie zdań: np. „Kasia kupiła kawę” lub „Kot kładzie się na kanapie”.
Najczęściej Zadawane Pytania
- Na czym polega kappacyzm? Jest to zaburzenie wymowy głoski „k”, które polega na jej zastępowaniu przez inne dźwięki, np. „t”.
- Dlaczego dziecko nie mówi „k”? Przyczyną mogą być trudności w koordynacji ruchowej języka lub wady słuchu fonemowego.
- Co to jest parakappacyzm? Jest to bardziej zaawansowana forma kappacyzmu, w której głoska „k” zastępowana jest głoskami spoza systemu językowego.
- Kiedy dziecko powinno mówić „k”? Prawidłowa artykulacja głoski „k” powinna być osiągnięta do około 3. roku życia.